Infakshinka kaadi-mareenka (urinary tract infection, UTI)

waa xaalad caafimaad oo keenta infakshin ku dhaca qeybaha kala duwan ee kaadi-mareenka, kaaso ay sababto (Bacteria looyaqaan. E -coli( Escherichia coli)bacteriyadan waxay faa,ido u leedahay dheef shiidka cuntada sidaas darted sameynta saxarada markas waxa lagu qaada marka la iska nadifinayo saxarada ayaa hadii si isku mid ah lo dhaqo dumarka sababta u ugu badan yahay waxa weye xubnaha isku dhow wuxu kalo ku dhaca kelyaha, kaadiheysta, iyo urethra (marta kaadida ka soo baxda jidhka). Inkastoo infakshinkani badanaa ku dhaco kaadiheysta ama urethra, haddana haddii aan la daaweyn, wuxuu gaari karaa kelyaha, taasoo sababi karta dhibaatooyin caafimaad oo waaweyn.

80% wuxu ku badan yahay dumarka sababto ah waxa keeni kara xubnahataranka oo isku dhow

Calaamadaha iyo astaamaha infakshinka kaadi-mareenka waxaa ka mid ah:-

Xanuun iyo xanuun marka la kaadi maro (dysuria): Tani waa calaamadda ugu badan ee infakshinka kaadi-mareenka.
Kaadi badan iyo degdeg ah (frequent urination): Waxaad dareemi kartaa inaad rabto inaad kaadi maro si joogto ah, xitaa marka aysan jirin baahi weyn oo kaadi ah.
Urta kaadi oo qallafsan ama qadhaadh (strong-smelling urine): Urta kaadida ayaa noqon karta mid aan caadi ahayn.
Xanuun ama raaxo-darro caloosha hoose (lower abdominal discomfort): Xanuun yar oo ku dhaca qaybta hoose ee caloosha ama xabadka.
Kaadi dhiig leh (hematuria): Mararka qaarkood, infakshinka kaadi-mareenka wuxuu sababi karaa dhiig ka muuqda kaadida.
Dareen kulul ama qandho (fever): Haddii infakshinku uu gaaro kelyaha (pyelonephritis), waxaa dhici karta qandho, dhidid, iyo xanuun dhabarka hoose.
Nabarro guud oo la xiriira xanuunka (malaise, fatigue): Waxaad dareemi kartaa daal ama tabar-darro guud oo jirka ah.

Sababaha infakshinka kaadi-mareenka:

Bakteeriyada: Caadiyan, infakshinka kaadi-mareenka wuxuu sababi karaa bakteeriyo, gaar ahaan Escherichia coli(E. coli), oo ku nool mindhicirka iyo agagaarka anus-ka.
- Iska ilaalinta nadaafadda aan fiicanayn: Isticmaalka tuwaalada aan nadaafad fiican lahayn ama baahida loo qabo in si wanaagsan loo nadiifiyo kaadiheysta ayaa sababi karta infakshin.
- Xaalado caafimaad oo kale: Sida sonkorowga, nidaamka difaaca jirka oo daciif ah, ama isticmaalka qalabka kaadi-mareenka sida khaanadaha iyo qaliinada (catheters).
- Sida galmada: Isku-dhaca galmada wuxuu kor u qaadi karaa khatarta infakshinka kaadi-mareenka, gaar ahaan dumarka.

Daaweynta infakshinka kaadi-mareenka:

Antibiotics: Daaweynta ugu muhiimsan ee infakshinka kaadi-mareenka waa antibiyootiko, oo loogu talagalay in lagu baabi’iyo bakteeriyada. Waxaa muhiim ah in la dhameystiro daawada oo dhan, xitaa haddii calaamadaha ay yaraadaan ka hor.
Biyo badan cab: Cabitaanka biyo badan waxay ka caawisaa in bakteeriyada laga saaro kaadi-mareenka.
Xanuun dabool: Xanuunka iyo raaxo-darrada waxaa loo maareyn karaa iyadoo la isticmaalayo daawooyinka xanuun joojinta sida paracetamol ama ibuprofen, laakiin waxaa muhiim ah in la tashato dhakhtar ka hor.
Daryeel dheeri ah: Waxaa lagama maarmaan ah in la ilaaliyo nadaafadda kaadi-mareenka, gaar ahaan haweenka, si loo yareeyo khatarta infekshinka.

Xaalado aad u baahan tahay inaad la xiriirto dhakhtar:-

Haddii aad leedahay calaamado xanuun badan oo daran.
- Haddii aad kaadi dhiig leh dareentid
- Haddii aad leedahay qandho iyo xanuun dhabarka hoose (kuwaasoo muujinaya in infakshinku uu gaaray kelyaha).
- Haddii calaamadaha ay sii socdaan ama ay soo noqnoqdaan ka dib daaweyn.

Marka la soo koobo, infakshinka kaadi-mareenka waa xaalad caadi ah oo loo daaweyn karo si sahlan, laakiin haddii aan la daaweyn, waxay keeni kartaa dhibaatooyin caafimaad oo muhiim ah. Haddii aad leedahay calaamadahaas, waxaa muhiim ah inaad la xiriirto dhakhtar si loo helo daaweyn sax ah.